Ankara
TUA'nın sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, uzay koşullarının insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini ortaya çıkarmayı amaçlayan "METABOLOM" deneyine ilişkin terimler yer aldı.
#TürkUzayBilimMisyonu’nda SON DENEY ????????????????????????Dönüş için sayılı vakit kaldı. ⏰
Türkiye’nin ilk astronotu @TURKastro’nun @Space_Station’da yaptığı son deney METABOLOM oldu.????????????
Bu deneyle astronotlardan toplanan kan, idrar ve tükürük örnekleri üzerinde yapılan moleküler düzeydeki… pic.twitter.com/CDuJQQHriY— Türkiye Uzay Ajansı (@tuajans) February 2, 2024
Açıklamada şu ifadelerin tanımları yapıldı:
- Omik: Moleküler biyolojide kullanıldığı şekliyle "-om" son eki, bir tür toplamı ifade etmektedir. Bu disiplinler genellikle yüksek veri niceliklerini ve karmaşıklığı içermektedir ve genellikle bilgisayar destekli analiz/yorumlama gerektirmektedir.
- Metabolomik: Belirli bir zaman diliminde dokularda, hücrelerde veya fizyolojik sıvılarda lipid, karbonhidratlar, vitaminler, hormonlar ve diğer hücre bileşenlerinden ortaya çıkan küçük moleküllü metabolitlerin yüksek verimli teknolojiler kullanılarak saptanması, miktarının belirlenmesi ve tanımlanmasıdır.
- Transkriptomik: Fonksiyonel (işlevsel) genomik adıyla da bilinmektedir. Hücrelerdeki genetik materyal olan DNA'da anlatım yapan (ekspresyon) bölgelerin ürünleri olan mRNA'ların analizlerini kapsamaktadır. Genomdaki bilginin biçim, miktar ve zaman açısından hücrelerde nasıl işlendiğinin ve organizma açısından öneminin anlaşılması için kullanılmaktadır.
- Biyoinformatik: Moleküler biyoloji ile bilgisayar teknolojisini ve bununla ilişkili veri işleme aygıtların bünyesinde barındıran bilimsel disiplindir. Bir diğer tanımla, karmaşık biyolojik verilerin derlenmesi ve analiz edilmesi bilimidir ve genel olarak biyolojik problemlerin çözümünde bilişim teknolojilerinin kullanılması olarak tanımlanır. Biyolojik veri tabanlarının oluşturulması ve işletilmesi, en geniş tanımıyla mevcut tüm bilgisayar uygulamalarının biyolojik problemlerin çözümünde kullanılması olarak bilinmektedir.
